Addison hastalığı

Addison hastalığı
Betimleme:

Böbreküstü bezlerinin eksik çalışması nedeniyle oluşan sinsi ve çoğunlukla ilerleyici tabiatta bir hastalıktırHastaların % 70 inde böbreküstü bezlerindeki doku gerilemesi ilk olarak ortaya çıkmaktadırGeri kalanlarında ise böbreküstü bezleri veremi, kanserleri, iltihaplanmaları gibi sebeplerden dolayı doku gerilemesi ortaya çıkmaktadır







Nedenler, görülme sıklığı ve risk faktörler:

Böbreküstü bezleri herbir böbreğin üst kısmına yerleşmişlerdirMedulla adı bahşedilen iç kısım ve kortex adı bahşedilen kabuk kısmından oluşmuştur Kortex (kabuk) kısmı yaşam için gerekli olan ve kortikosteroidler olarak adlandırılan hormonların üç tipini üretir:Androjenler ve Östrojenler, glukokortikoid hormonları ve mineralokortikoid hormonları
Androjen ve Östrojenler, cinsi gelişme ve üremeyi etkilerler
Glukokortikoid hormonlar (Kortizol gibi) glikoz regulasyonunu korurlar,bağışıklık yanıtını baskılarlar ve vücudun baskılara aleyhinde yanıtını sağlarlar
Mineralokortikoid hormonlar ( aldesteron gibi) vücuttaki sodyumpotasyum dengesini düzenler

Her 100000 kişiden 8 inde görülürHer iki cinste de görülme sıklığı aynıdır
Risk faktörler:Adetin erken kesilmesi, tip 1 diabetes mellitus,hipoparatiroidizm,hipopitutiarizm,pernisiyöz kansızlık,testikuler disfonksiyon,Grave's hastalığı,kronik tiroidid,kandidiyazis,herpetiform dermatit,vitiligo ve myastenya gravis



Bulgular:
Dayanıksızlık
Fazla takâtsizlik, dermansızlık, kas güçsüzlüğü
Kilo kaybı
Mide bulantısı
Kusma
Tekrarlayan ishaller
İştah kaybı
Deride koyulaşma, lekeler
Bir Takım bölgelerde deride olağandışı koyu renklenme
Soluklaşmalar da olabilir
El ve ayaklarda deri döküntüleri ve lezyonları
Ağızda yanak içlerinde renk değişiklikleri,pigmentasyon
Yavaş,tembel hareketler
kan basıncı ve yürek atımında şartların değişmesi
Yüzde ve avuçlarda acayip ve fazla terleme
Baş ağrısı
Pupillerde genişleme
Yürek atışlarında süratlenme
Hızlı ve ritmik titreme
Ani krizler
Akıl bulanıklığı
Göz kapaklarında istemdışı anormal hareketler
Uyku bozukluğu
Heyecanlanma
İnişli çıkışlı ruh hali
Uyarı dağınıklığı
bellek yitimi (unutkanlık)
Halusinasyonlar
Bayılmalar


Belirtiler ve tetkikler:

Tansiyon düşmüştür
Kortizol seviyesi düşmüştür
Serum sodyum düzeyi düşüktür
Potasyum testi potasyumda çoğalma gösterebilir
Karın röntgeninde adrenal kireçlenme odakları görülebilir
Karın tomografisinde adrenal kireçlenme odakları ve atrofi görülebilir






Hastalığın değişik sonuç verebileceği diğer testler:

renin
potasyum testi
idrar osmolaritesi
serum magnezyum testi
idrarda kortizol
karbondioksid
idrarda klorid
serum kloridi
aldosteron
ACTH
24 saatlik idrar aldesteronu
17 ketosteroid
17 hidroksikortikosteroid


Çare:

Ömürboyu sürecek kortikosteroidle yerine koyma tedavisi belirtileri denetleme altına alırGenellikle glukokortikoid (kortizon ya da hidrokortizon) ve mineralokortikoid (fludrocortizon) kombinasyonları verilir

Ilaç tedavisi stresin arttığı durumlarda arttırılmalıdırEnfeksiyonlar,yaralanmalar ve aşırı terleme adrenal krize sebep olabilirAdrenal krizde damariçi veya kasiçi hidrokortizon hemen yapılmalıdırDüşük kanbasıncı tedavisi de gereklidirBirçok hasta gerginlik derhal kendikendilerine acilen gerçekleştirmek üzere acil hidrokortizon enjeksiyonu yapmayı öğrenmiştirHastaların yanlarında acil durumlarda yapılacak hap ve dozlarının yazılı olduğu tanıtıcı bir sağlık kartını taşımaları çok önemlidir

Hap almayı asla aksatmamalıdırEğer şiddetli kusma dolayısı ile hap alımı aksıyorsa doktora bildirilmelidirFazla kilo artışı ve vücutta ödem halinde mutlaka doktora bildirilmelidir



Hastalığın gidişi:

Uygun değiştirme tedavisi ile çoğu Addison hastası alışılagelmiş hayatını sürdürebilmektedir



Komplikasyonlar:
Hastalığın seyri sırasında şu komplikasyonlar eşlik edebilir

Diabetes mellitüs
Tirotoksikoz
Hashimato tiroiditi
Hipoparatiroidizm
Pernisiyöz kansızlık
Overlerde hipofonksiyon veya testislerde yetersizlik


Addison hastası hangi durumlarda tıbbi yardım almalıdır?
Addison hastası enfeksiyon, yaralanma, akıcı kaybına neden olabilecek hastalıklara yakalandığı süre hastalığını tanıyan bir hekime başvurmalıdır

Kilosunda bir büyüme, ayak bileklerinde şişmeler veya diğer yeni belirtiler ortaya çıkarsa mutlaka tıbbi yardım almalıdır *