Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
93 Harbi (187778 OsmanlıRus Savaşı)
Son yüzyıl Türkiye tarihinin dönüm noktalarından birini teşkil eden ve Rumî 1293 tarihine rastladığından, tarihimize “Doksanüç Harbidiye geçen 187778 OsmanlıRus Savaşı
Çarlık Rusyası; asırlık emellerini yapmak için, Osmanlıları Avrupa ’dan atmak, İstanbul ’u ele geçirerek sıcak denizlere inmek, Hıristiyanları ve özellikle Slavları gözetmek bahanesiyle Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmaktaydı Bu husus, harbin en manâlı sebebini teşkil edecektir Osmanlı ülkelerine saldırmayı millî bir amaç kabul eden Rusya, Kırım Hanlığını istilâ etmiş, Karadeniz ’in kuzey ve doğu kıyılarını almış, Volga boylarındaki Türk ülkelerini istilâ ederek Türkistan ’a ilerleyip kuzey kısımlarını elde etmişti 1853 Kırım mağlûbiyeti, Rusların bu emellerini bir müddet için durdurmuştu Oysa Rusya, büyük bir gayretle eski birliğini sağlamış ve Kırım mağlûbiyetinin acısını içeri almamak için fırsat gözetmeye başlamıştı Osmanlı Devletinin toprak bütünlüğüne en çok taraftar olan Fransa ’nın, 1870 yılında Prusya karşısında ağır bir mağlûbiyete uğraması, kuvvetler dengesinin Osmanlılar aleyhine bozulmasına yol açmış ve Rusya beklediği fırsatı elde etmişti Bunu değerlendiren Rusya, Paris Antlaşması'nın, Karadeniz ’de deniz filosu ve tersane bulundurulmaması hakkındaki maddelerini tanımadığını resmen bildiri edip, bu teşebbüsünü Londra Konferansı'nda tescil ettirdi Böylece Rusya, Karadeniz ’de adaleli bir donanma meydana getirme imkânına sahip oldu
Bu gelişmeden daha sonra Rusya, Panislavizm fikirlerini Balkanlarda yaymak için Moskova ’da bir kongre topladı Rus Panislavistleri, BosnaHersek ve Bulgaristan Slavlarını ayaklandırmak için Balkanlarda yoğun propagandaya giriştiler Keza Romanya ve Karadağ ’da birer teşkilat kurdular Rusya bu cins faaliyetlerinden diğer, Osmanlı Devletine de baskı yapmaktaydı Sadrazam Mahmud Nedim Paşa, Bulgarların, Fener Rum Kilisesi'nden ayrılarak millî bir kilise kurmalarını kabul etti Böylece, Bulgarların siyâsî bağımsızlıklarına yol açıldı
Fazla geçmeden, Panislavizm propagandası etkisini gösterdi ilk olarak BosnaHersek eyaletindeki Hıristiyanlar ayaklandı Daha bu ayaklanma bastırılmadan tekrar Rus tahrikiyle Karadağlılar ve Sırplar da ayaklandılar Osmanlı Devleti, bu iki isyanı bastırınca, bunlar, Avrupa devletlerinden takviye istediler İşe karışan Rusya, Osmanlı Devletine Karadağ ve Sırbistan ’la uzlaşma yapması için ültimatom verdi Bunun üzerine muhtemel bir savaştan çekinen Avrupa devletleri, Balkan meselesini yine görüşürüz İstanbul ’da bir konferans tertip ettiler (23 Aralık 1876) Aynı gün Osmanlı Devleti, Konferansın çalışmalarına mâni almak için Kânuni Esâsî ’yi ilan etti Çalışmalarına devamlı Tersane Konferansına, Osmanlı Devletinden başka İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, Almanya ve İtalya katıldı Tanıdık Olmayan delegeler, evvelden hazırladıkları metni Osmanlı delegelerine sundular Buna kadar, Osmanlı askeri, Karadağ ve Sırbistan ’dan çekilecek, Bulgaristan ’da doğu ve batı Bulgaristan adı ile iki bambaşka eyalet kurulacak ve BosnaHersek ’le birlikte bu iki eyalete muhtariyet verilecekti Osmanlı Devletinin bu şartları kabul etmemesi üzerine konferans dağıldı Konferansa katılan İngiltere Başmurahhası Hindistan Nazırı Lord Salisbury, savaşı durdurmak hususunda çok gayret gösterdi O, Midhat Paşa'nın tersine, bir savaş çıktığında İngiltere ’nin, Osmanlı Devletine destek etmeyeceği kanaatindeydi Lord Salisbury, Sultan İkinci Abdülhamid ’le de görüşerek durumun vahametini izah etti Padişah, savaş istemiyordu, lakin, savaş isteyen devlet adamlarının baskısı aşağı idi Bunların başında Sadrazam Midhat Paşa ve Harbiye Nazırı vekili Müşir Redif Paşa geliyordu Midhat Paşanın teşvikiyle, yüksek medrese talebesi sokaklara dökülüp, Padişahın penceresi altına değin giderek “Harb istiyoruz! diye bağırdı
Tersane Konferansında müspet bir netice alınamayınca, Londra ’da bir konferans daha toplandı Bu konferansta Bâbıâlî ’ye, Tersane Konferansının kararlarından daha hafif ıslahat şartları öneri edildi, ancak Osmanlı devlet adamları, bu teklifi de reddettiler Londra protokolünün Osmanlılar tarafından reddedilmesinden sonra Çar, Karadağ ’a sadece Nikşik kazası bırakılırsa savaşı önleyebileceğini Bâbıâlî ’ye bildirdi Ancak, bu önerge de sadrazam İbrahim Edhem Paşa tarafından reddedildi
Avrupa devletlerinin savaşa mâni olma teşebbüsleri başarısız kalınca, Rusya, 24 Nisan 1877 ’de Osmanlı Devletine savaş duyuru eti Sırbistan, Romanya ve Karadağ prenslikleri de Osmanlı Devletine isyan ederek Rusya ’nın yanına yer aldılar Yunanistan da düşmanca bir konuşma takınınca, Osmanlı Devleti savaşta yalnız kaldı
93 Harbi, Tuna ve Kafkasya cephelerinde akım etti Tuna cephesi başkumandanı, Serdârı ekrem Müşir Abdülkerim Nâdir (Abdi) Paşa idi Alt kuvvetler, üç orduya ayrılmıştı Bunlardan Garp ordusunun başında Müşir Osman Paşa, Şark ordusunun başında Müşir Ahmed Eyüp Paşa, Cenup ordusunun başında ise Müşir Süleyman Paşa bulunuyordu Bu cephedeki denge, Osmanlıların hayli aleyhineydi
Abdülkerim Nâdir Paşanın, düşmanın Tuna ’yı geçmesine seyirci kalmasıyla, harp güya yarıya kaybedildi Halbuki Osmanlılar için en büyük ümit, Rusları Tuna seddi üstünde durdurabilmek ve bu seddi aşmalarına engel olabilmekti Bu zafiyetinden nedeniyle Serdârı ekrem, bir müddet sonra Dîvânı harbe verilip hükümlü olacaktır
7 Temmuz ’da Tırnova, 16 Temmuz ’da Niğbolu ’yu bölge Ruslar, Şıpka Geçidine hâkim olup, Balkan Dağlarını aşmaya başladılar Abdülkerim Nâdir Paşanın azledilip yerine fazla genç, müşir Mehmed Ali Paşanın başkumandan olması ve ordu içindeki öteki ayrılıklar, müşirler aralarında rekabeti artırdı Bu husus, savaşın kaybedilmesinde kayda değer sebep teşkil etti Müşir Süleyman Paşa, Şıpka Geçidini fethetmek için, bir hafta gecegündüz demeden taarruzda bulundu, ancak muvaffak olamadı Bu kez Şıpka ’yı dinmek için, Müşir Mehmed Ali Paşa taarruza geçti Ayazlar, Karahasan, Ablova ve Kaçılova Meydan Muhârebelerini kazandı ise de, aralıksız yardım alan Rus kuvvetlerini söküp atamadı Müşir Osman Paşa ise savunma savaşına yeni prensipler getirerek, Plevne ’de düşmanı üç kere mağlup etti Üçüncü Plevne Zaferinden sonra, Sultan İkinci Abdülhamid Han tarafından “Gâzi unvânı verildi Yeni takviyelerle güçlenen düşman karşı Osman Paşa, destek alamadığından Plevne de düştü Plevne ’nin düşmesi ile, sayıca o kadar fazla olan Rus birlikleri hür kaldılar Bu sırada Sırplar Niş ’e girmişler, Karadağlılar da İşkodra çevresine değin ilerlemişlerdi İleri harekâtlarına aralıksız Ruslar, Sofya, Niş ve Vidin ’i aldıktan daha sonra Edirne ’ye ve burayı da alıp Yeşilköy ’e ulaştılar Grandük Nikola, sulh şartlarını emir etmek üzere, umumî karargâhını burada kurdu Böylece Tuna cephesindeki savaş, Osmanlıların aleyhine netîcelendi
93 Harbi ’nin ikinci cephesi Kafkasya idi Belirli neticenin alınacağı ve alındığı Tuna cephesi dek önemli olmamakla beraber, burada da böylece büyük savaşlar oldu Cephe kumandanı Ahmed Muhtar Paşa idi 125000 karakter Rus ordusunun başında ise, Ermeni asıllı Melikof bulunuyordu
Aralıksız destek bölge Ruslar, 30 Nisan ’da Doğu Bayezid ’i ele geçirdiler Muhtar Paşa, Ruslara karşı 21 Haziranda Halyaz, 25 Haziranda Zivin, 25 Ağustosta Gedikler Meydan Muhârebelerini kazandı Ahmed Muhtar Paşaya bu zaferlerden daha sonra, “Gâzi unvanı verildi 4 Ekimde Yahniler Meydan Muharebesi de kazanıldı, ancak yardım alan Rusları durdurmak olası olmadı 15 Ekim 1877 Alacadağ Meydan Muharebesi, Kafkas cephesinin dönüm noktası oldu Ahmed Muhtar Paşa, artı zayiat vermemek için Erzurum ’a çekilmek zorunda kaldı Kars açıkta kaldığından, 18 Kasım ’da Rusların eline geçti Lakin Ruslar, Erzurum halkının da katıldığı destanlaşan savunma karşısında, Erzurum ’u alamadılar Bu sırada Ahmed Muhtar Paşa, Padişah tarafından İstanbul ’un muhafazası ile görevlendirilip İstanbul ’a çağrılınca yerine Müşir Kurd İsmail Paşa getirildi
93 Harbi, Osmanlı Devletinin ağır mağlûbiyetiyle neticelendi Rumeli Türklüğü, Rus birlikleri ve Bulgarların büyük katliamı nedeniyle, büyük sarsıntıya uğradığından, Türk nüfusu azınlığa düştü Son yüzyıl Türk tarihinin en büyük göç faciâsı vuku buldu Balkanlardan Anadolu ’ya uzanan yollar, göçmen kafileleriyle doldu Bunların büyük bir kısmı, tekrar Ruslar ve Bulgarlar kadar yıkım edildi
Rusların Yeşilköy ’de karargâh kurmalarından sonra, Babıâlî, 19 Ocak 1878 ’de Rusya ’dan mütareke istedi 9 ay 7 gün süren savaşa, 31 Ocak 1878 ’de imzalanan Edirne Mütarekesi son verdi Sonra, 3 Mart 1878 ’de, Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imza edildi, oysa yürürlüğe girmedi Abdülhamid Han, siyasî dehasıyla, bu antlaşmayı yürürlüğe koydurmadı Keza bu antlaşma, Rus nüfuzunu son derece arttırdığından, Avrupa devletlerini telaşa düşürmüştü Avrupa devletlerinin iştirakleriyle tertiplenen Berlin Antlaşması'na tarafından (13 Temmuz 1878), önceki antlaşmanın bazı maddeleri hafifletildi Ancak, Osmanlı Devleti bu antlaşmaya göre, bugünkü Türkiye ’nin üçte birine yakın toprak ve büyük nüfus kaybına uğradı Ayrıca, 800 milyon altın franklık savaş tazminatı ödeme mecburiyetinde bırakıldı Balkanlarda ise Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız birer devlet oldular *
Son yüzyıl Türkiye tarihinin dönüm noktalarından birini teşkil eden ve Rumî 1293 tarihine rastladığından, tarihimize “Doksanüç Harbidiye geçen 187778 OsmanlıRus Savaşı
Çarlık Rusyası; asırlık emellerini yapmak için, Osmanlıları Avrupa ’dan atmak, İstanbul ’u ele geçirerek sıcak denizlere inmek, Hıristiyanları ve özellikle Slavları gözetmek bahanesiyle Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmaktaydı Bu husus, harbin en manâlı sebebini teşkil edecektir Osmanlı ülkelerine saldırmayı millî bir amaç kabul eden Rusya, Kırım Hanlığını istilâ etmiş, Karadeniz ’in kuzey ve doğu kıyılarını almış, Volga boylarındaki Türk ülkelerini istilâ ederek Türkistan ’a ilerleyip kuzey kısımlarını elde etmişti 1853 Kırım mağlûbiyeti, Rusların bu emellerini bir müddet için durdurmuştu Oysa Rusya, büyük bir gayretle eski birliğini sağlamış ve Kırım mağlûbiyetinin acısını içeri almamak için fırsat gözetmeye başlamıştı Osmanlı Devletinin toprak bütünlüğüne en çok taraftar olan Fransa ’nın, 1870 yılında Prusya karşısında ağır bir mağlûbiyete uğraması, kuvvetler dengesinin Osmanlılar aleyhine bozulmasına yol açmış ve Rusya beklediği fırsatı elde etmişti Bunu değerlendiren Rusya, Paris Antlaşması'nın, Karadeniz ’de deniz filosu ve tersane bulundurulmaması hakkındaki maddelerini tanımadığını resmen bildiri edip, bu teşebbüsünü Londra Konferansı'nda tescil ettirdi Böylece Rusya, Karadeniz ’de adaleli bir donanma meydana getirme imkânına sahip oldu
Bu gelişmeden daha sonra Rusya, Panislavizm fikirlerini Balkanlarda yaymak için Moskova ’da bir kongre topladı Rus Panislavistleri, BosnaHersek ve Bulgaristan Slavlarını ayaklandırmak için Balkanlarda yoğun propagandaya giriştiler Keza Romanya ve Karadağ ’da birer teşkilat kurdular Rusya bu cins faaliyetlerinden diğer, Osmanlı Devletine de baskı yapmaktaydı Sadrazam Mahmud Nedim Paşa, Bulgarların, Fener Rum Kilisesi'nden ayrılarak millî bir kilise kurmalarını kabul etti Böylece, Bulgarların siyâsî bağımsızlıklarına yol açıldı
Fazla geçmeden, Panislavizm propagandası etkisini gösterdi ilk olarak BosnaHersek eyaletindeki Hıristiyanlar ayaklandı Daha bu ayaklanma bastırılmadan tekrar Rus tahrikiyle Karadağlılar ve Sırplar da ayaklandılar Osmanlı Devleti, bu iki isyanı bastırınca, bunlar, Avrupa devletlerinden takviye istediler İşe karışan Rusya, Osmanlı Devletine Karadağ ve Sırbistan ’la uzlaşma yapması için ültimatom verdi Bunun üzerine muhtemel bir savaştan çekinen Avrupa devletleri, Balkan meselesini yine görüşürüz İstanbul ’da bir konferans tertip ettiler (23 Aralık 1876) Aynı gün Osmanlı Devleti, Konferansın çalışmalarına mâni almak için Kânuni Esâsî ’yi ilan etti Çalışmalarına devamlı Tersane Konferansına, Osmanlı Devletinden başka İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, Almanya ve İtalya katıldı Tanıdık Olmayan delegeler, evvelden hazırladıkları metni Osmanlı delegelerine sundular Buna kadar, Osmanlı askeri, Karadağ ve Sırbistan ’dan çekilecek, Bulgaristan ’da doğu ve batı Bulgaristan adı ile iki bambaşka eyalet kurulacak ve BosnaHersek ’le birlikte bu iki eyalete muhtariyet verilecekti Osmanlı Devletinin bu şartları kabul etmemesi üzerine konferans dağıldı Konferansa katılan İngiltere Başmurahhası Hindistan Nazırı Lord Salisbury, savaşı durdurmak hususunda çok gayret gösterdi O, Midhat Paşa'nın tersine, bir savaş çıktığında İngiltere ’nin, Osmanlı Devletine destek etmeyeceği kanaatindeydi Lord Salisbury, Sultan İkinci Abdülhamid ’le de görüşerek durumun vahametini izah etti Padişah, savaş istemiyordu, lakin, savaş isteyen devlet adamlarının baskısı aşağı idi Bunların başında Sadrazam Midhat Paşa ve Harbiye Nazırı vekili Müşir Redif Paşa geliyordu Midhat Paşanın teşvikiyle, yüksek medrese talebesi sokaklara dökülüp, Padişahın penceresi altına değin giderek “Harb istiyoruz! diye bağırdı
Tersane Konferansında müspet bir netice alınamayınca, Londra ’da bir konferans daha toplandı Bu konferansta Bâbıâlî ’ye, Tersane Konferansının kararlarından daha hafif ıslahat şartları öneri edildi, ancak Osmanlı devlet adamları, bu teklifi de reddettiler Londra protokolünün Osmanlılar tarafından reddedilmesinden sonra Çar, Karadağ ’a sadece Nikşik kazası bırakılırsa savaşı önleyebileceğini Bâbıâlî ’ye bildirdi Ancak, bu önerge de sadrazam İbrahim Edhem Paşa tarafından reddedildi
Avrupa devletlerinin savaşa mâni olma teşebbüsleri başarısız kalınca, Rusya, 24 Nisan 1877 ’de Osmanlı Devletine savaş duyuru eti Sırbistan, Romanya ve Karadağ prenslikleri de Osmanlı Devletine isyan ederek Rusya ’nın yanına yer aldılar Yunanistan da düşmanca bir konuşma takınınca, Osmanlı Devleti savaşta yalnız kaldı
93 Harbi, Tuna ve Kafkasya cephelerinde akım etti Tuna cephesi başkumandanı, Serdârı ekrem Müşir Abdülkerim Nâdir (Abdi) Paşa idi Alt kuvvetler, üç orduya ayrılmıştı Bunlardan Garp ordusunun başında Müşir Osman Paşa, Şark ordusunun başında Müşir Ahmed Eyüp Paşa, Cenup ordusunun başında ise Müşir Süleyman Paşa bulunuyordu Bu cephedeki denge, Osmanlıların hayli aleyhineydi
Abdülkerim Nâdir Paşanın, düşmanın Tuna ’yı geçmesine seyirci kalmasıyla, harp güya yarıya kaybedildi Halbuki Osmanlılar için en büyük ümit, Rusları Tuna seddi üstünde durdurabilmek ve bu seddi aşmalarına engel olabilmekti Bu zafiyetinden nedeniyle Serdârı ekrem, bir müddet sonra Dîvânı harbe verilip hükümlü olacaktır
7 Temmuz ’da Tırnova, 16 Temmuz ’da Niğbolu ’yu bölge Ruslar, Şıpka Geçidine hâkim olup, Balkan Dağlarını aşmaya başladılar Abdülkerim Nâdir Paşanın azledilip yerine fazla genç, müşir Mehmed Ali Paşanın başkumandan olması ve ordu içindeki öteki ayrılıklar, müşirler aralarında rekabeti artırdı Bu husus, savaşın kaybedilmesinde kayda değer sebep teşkil etti Müşir Süleyman Paşa, Şıpka Geçidini fethetmek için, bir hafta gecegündüz demeden taarruzda bulundu, ancak muvaffak olamadı Bu kez Şıpka ’yı dinmek için, Müşir Mehmed Ali Paşa taarruza geçti Ayazlar, Karahasan, Ablova ve Kaçılova Meydan Muhârebelerini kazandı ise de, aralıksız yardım alan Rus kuvvetlerini söküp atamadı Müşir Osman Paşa ise savunma savaşına yeni prensipler getirerek, Plevne ’de düşmanı üç kere mağlup etti Üçüncü Plevne Zaferinden sonra, Sultan İkinci Abdülhamid Han tarafından “Gâzi unvânı verildi Yeni takviyelerle güçlenen düşman karşı Osman Paşa, destek alamadığından Plevne de düştü Plevne ’nin düşmesi ile, sayıca o kadar fazla olan Rus birlikleri hür kaldılar Bu sırada Sırplar Niş ’e girmişler, Karadağlılar da İşkodra çevresine değin ilerlemişlerdi İleri harekâtlarına aralıksız Ruslar, Sofya, Niş ve Vidin ’i aldıktan daha sonra Edirne ’ye ve burayı da alıp Yeşilköy ’e ulaştılar Grandük Nikola, sulh şartlarını emir etmek üzere, umumî karargâhını burada kurdu Böylece Tuna cephesindeki savaş, Osmanlıların aleyhine netîcelendi
93 Harbi ’nin ikinci cephesi Kafkasya idi Belirli neticenin alınacağı ve alındığı Tuna cephesi dek önemli olmamakla beraber, burada da böylece büyük savaşlar oldu Cephe kumandanı Ahmed Muhtar Paşa idi 125000 karakter Rus ordusunun başında ise, Ermeni asıllı Melikof bulunuyordu
Aralıksız destek bölge Ruslar, 30 Nisan ’da Doğu Bayezid ’i ele geçirdiler Muhtar Paşa, Ruslara karşı 21 Haziranda Halyaz, 25 Haziranda Zivin, 25 Ağustosta Gedikler Meydan Muhârebelerini kazandı Ahmed Muhtar Paşaya bu zaferlerden daha sonra, “Gâzi unvanı verildi 4 Ekimde Yahniler Meydan Muharebesi de kazanıldı, ancak yardım alan Rusları durdurmak olası olmadı 15 Ekim 1877 Alacadağ Meydan Muharebesi, Kafkas cephesinin dönüm noktası oldu Ahmed Muhtar Paşa, artı zayiat vermemek için Erzurum ’a çekilmek zorunda kaldı Kars açıkta kaldığından, 18 Kasım ’da Rusların eline geçti Lakin Ruslar, Erzurum halkının da katıldığı destanlaşan savunma karşısında, Erzurum ’u alamadılar Bu sırada Ahmed Muhtar Paşa, Padişah tarafından İstanbul ’un muhafazası ile görevlendirilip İstanbul ’a çağrılınca yerine Müşir Kurd İsmail Paşa getirildi
93 Harbi, Osmanlı Devletinin ağır mağlûbiyetiyle neticelendi Rumeli Türklüğü, Rus birlikleri ve Bulgarların büyük katliamı nedeniyle, büyük sarsıntıya uğradığından, Türk nüfusu azınlığa düştü Son yüzyıl Türk tarihinin en büyük göç faciâsı vuku buldu Balkanlardan Anadolu ’ya uzanan yollar, göçmen kafileleriyle doldu Bunların büyük bir kısmı, tekrar Ruslar ve Bulgarlar kadar yıkım edildi
Rusların Yeşilköy ’de karargâh kurmalarından sonra, Babıâlî, 19 Ocak 1878 ’de Rusya ’dan mütareke istedi 9 ay 7 gün süren savaşa, 31 Ocak 1878 ’de imzalanan Edirne Mütarekesi son verdi Sonra, 3 Mart 1878 ’de, Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imza edildi, oysa yürürlüğe girmedi Abdülhamid Han, siyasî dehasıyla, bu antlaşmayı yürürlüğe koydurmadı Keza bu antlaşma, Rus nüfuzunu son derece arttırdığından, Avrupa devletlerini telaşa düşürmüştü Avrupa devletlerinin iştirakleriyle tertiplenen Berlin Antlaşması'na tarafından (13 Temmuz 1878), önceki antlaşmanın bazı maddeleri hafifletildi Ancak, Osmanlı Devleti bu antlaşmaya göre, bugünkü Türkiye ’nin üçte birine yakın toprak ve büyük nüfus kaybına uğradı Ayrıca, 800 milyon altın franklık savaş tazminatı ödeme mecburiyetinde bırakıldı Balkanlarda ise Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız birer devlet oldular *
